Uluslararası Ruhsal Yetiyitimi Hakları kuruluşu (Mental Disability Rights İnternational) (www.mdri.org) tüm dünyada psikiyatrik tanısı olan ve gelişimsel yetiyitimi yaşayan bireylerin insan haklarını koruyan bir kuruluştur. Bu kuruluşun yönetici yardımcısı Laurie Ahern, on yıl boyunca Ulusal Yetkinleşme Merkezi yönetiminden sorumlu iki yöneticiden biri (diğeri Dan Fisher) ve kurumun ödüllü bülteninin editörüydü. Dan Fisher ile birlikte İyileşmenin Yetkinleşme Modeli ve Toplum İçinde Kişiye Yönelik Destek programını (PACE) geliştirdi.
Ulusal Yetkinleşme Merkezi ruh sağlığı profesyonelleri, hizmet kullanıcıları ve hizmet planlayıcıları için yetkinleşme ve iyileşme konusunda geniş ölçekli araştırma projeleri yürütmekte ve eğitim programları geliştirmektedir. Kuruluşun amacı ise hastanelere bağımlı geleneksel psikiyatriden, iyileşme yönelimli destek sistemlerine doğru bir dönüşümün gerçekleşmesidir.
Dan Fisher kendisinden şizofreniden iyileşmiş biri olarak söz eder. Bir psikiyatrist olarak çalışmaktadır. Biyokimya alanında doktora eğitimi vardır. Psikiyatrist olmadan önce çok kez şizofreni tanısıyla hastaneye yatırılmıştır. Dr.Fisher, Massachusetts’ te bir devlet ruh sağlığı ve hastalıkları kliniğinde psikiyatrist olarak çalışmaktadır. Laurien Ahern de 19 yaşında şizofreni tanısı ile hastaneye yatırıldıktan sonra iyileştiğini aktarmaktadır. Bugün kendisi, ruh sağlığında insan hakları çalışmaları dolayısıyla dünyanın birçok yerindeki ruh sağlığı kurumunu, yetimhaneleri, bakımevlerini denetleyen, başarılarıyla kendini ortaya koyan bir isimdir.
Dan Fisher ve Laurie Ahern' in Toplum İçinde Kişiye Yönelik Destek programı (PACE),ciddi duygusal sıkıntı içinde olan insanlar için iyileşme yönelimli bir yardım programıdır. İkilinin bu çalışmaları oldukça başarılı olmuştur.
Toplum İçinde Kişiye Yönelik Destek Programı( PACE), insanların en zor psikiyatrik sorunlardan bile iyileşebileceği varsayımına dayanmaktadır. Laurie Ahern, Dan Fisher gibi isimler ve diğer Ulusal Yetkinleşme Merkezî çalışanları, kendilerini bunun birer örneği olarak göstermektedirler. Hikâyelerini anlatarak başkalarını yüreklendirmek amacını taşırlar. Çünkü iyileşme için umut ve pes etmemek şarttır; buna inanırlar.
Toplum İçinde Kişiye Yönelik Destek Programı' nın (PACE) ilkelerini incelersek daha anlaşılır olacaktır:
• İnsanlar ' ruhsal hastalığın' en ağır türlerinden bile tam olarak iyileşmektedir;
• ‘ Ruhsal hastalık', kişinin toplumdaki rolüne sekte vuran ciddi duygusal zorlanma için bir etikettir;
• İnsanlar, özellikle ciddi duygusal zorlanma yaşadıklarında, başka insanlarla duygusal bağ kurmayı isteyebilirler, hatta isterler;
• Güven iyileşmenin temel taşıdır;
• Size inanan insanlar iyileşmenize yardımcı olur;
• İnsanlar iyileşebilmek için kendi hayallerinin peşinden koşabilmelidir;
• Güvensizlik, artan kontrol ve zorlamayla sonuçlanır, bu da iyileşmeyi engeller;
• Kendi kaderini tayin etme, iyileşme için şarttır;
• İyileşmekte olan insanlar ve bu insanların etrafındakiler, iyileşmenin gerçekleşeceğine inanmalıdır;
• İnsanlık onuru ve insana saygı, iyileşme için son derece önemlidir;
• İnsani bağların önemi hakkında öğrendiğimiz her şey 'ruhsal hastalık' ile yaftalanan insanlar için de geçerlidir;
• İlişkilerde duygusal olarak güvende hissetmek, duyguları ifade etmek açısından hayati önemdedir. Bu ise iyileşmeye yardımcı olur;
• Yaşanan ciddi duygusal zorlanmayı anlamlandırmak iyileşmeye yardımcı olmaktadır.
Bu ilkeler Ulusal Yetkinleşme Merkezi tarafından gerçekleştirilen araştırmaların bulgularından elde edilmiştir.Ulusal Yetkinleşme Merkezi uzun yıllar boyunca ciddi psikiyatrik hastalıklardan tamamen iyileşen insanlarla ilgili veri toplamıştır. Bu kişilerin açıklamaları beş temel kategoriyle özetlenebilmektedir:
1-İyileşme İnançları: Bir noktada artık ruhsal olarak hasta olmadığınıza inanmak son derece önemlidir. Pes edemezsiniz. Etrafınızda tekrar hayatınızı yaşamaya başlayabileceğinize, kendinize ait hayaller kurabileceğinize, arkadaş edinebileceğinize, bir işte çalışabileceğinize, düzgün bir evde yaşayabileceğinize inanan insanların olması gerekir.
2-İyileşme İlişkileri: İyileşme sürecine girmek için güvenebileceğiniz, yanında kendinizi güvende hissedeceğiniz ve aynı zamanda size gerçekçi tavsiyelerde bulunabilecek insanlara ihtiyacınız vardır. Bu yüzden akranlar ve akranlar tarafından yürütülen projeler, hizmet yelpazesinde son derece önemli bir yere sahiptir.
3-İyileşme Becerileri: İlişkilerinizde duygularınızı gösterebiliyor olmanız önemlidir. Öfke üzüntü sevgi ve kaygı ifade edilmelidir. Arkadaş edinmenin ve kendini kollamayı öğrenmenin yolu budur. Size iyi gelen şeylerin ne olduğunu öğrenmek önemlidir. Kendi sorumluluğunuzu üstlenmek bir diğer önemli adımdır. Kendinizi ya da bir şeyleri suçlamanın anlamı yoktur. Kendinizi affetmeyi bazı gelişmelerin ve olayların kontrol edilemeyeceğini anlamayı öğrenmek önemlidir.
4-İyileşme Kimliği: Kendinizi sadece bir hasta olarak tanımlamamanız, bunun yerine kendinizi tam bir kişi olarak görmeniz son derece önemlidir. Damgalama ve ayrımcılığı yenmek için hizmet kullanıcısı/ iyileşmiş hasta hareketine dahil olmak yararlı olabilir. Ruh hastası gibi etiketlere katlanılmamalıdır. Kişi hastadan önce bir insan olarak görülmelidir.Bu anlamda dil ve söyleme dikkat etmek önemlidir.
5-İyileşme Toplumu: Kimlik ve anlamlı bir hayat, yaşadığımız toplumun içinde oluşturulmaktadır. Başkalarına yardım etmek, kişinin hayatına anlam katmaktadır. Toplumun bir bütün olarak iyileşme potansiyeli hakkındaki düşünme şekli, bireylerin neleri mümkün gördüğünü ve neleri başarabileceklerini belirlemektedir.
*Bu içerik, Şizofreni Dernekleri Federasyonu aracılığıyla bizlere kazandırılan, çeviri editörlüğünü Haldun Soygür' ün yaptığı, Michaela Amering ve Margit Schmolke’un yazdığı Ruh Sağlığında İyileşme Bilimsel ve Klinik Sorumlulukların Yeniden Şekillendirilmesi kitabından yararlanarak oluşturulmuştur.
Kitaba ulaşmak için Şizofreni Dernekleri Federasyonu ya da Mavi At Kafe ile irtibata geçebilirsiniz.
Kaynak
Amering, M., Schmolke, M. Ruh Sağlığında İyileşme Bilimsel ve Klinik Sorumlulukların Yeniden Şekillendirilmesi, Soygür (Çev. ed.), Ankara: Şizofreni Dernekleri Federasyonu; 2017
Hazırlayan: Sibel Aksüt
Kitap:
Mavi At Kafe:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder